Bệnh giang mai: nguyên nhân, triệu chứng & cách điều trị

Bệnh giang mai là một trong những bệnh lây truyền qua đường tình dục nguy hiểm, đã tồn tại từ hàng thế kỷ và vẫn là một vấn đề sức khỏe cộng đồng đáng lo ngại. Điều đặc biệt về giang mai là khả năng tấn công không chỉ vào các bộ phận sinh dục mà còn có thể ảnh hưởng đến nhiều cơ quan khác trong cơ thể, bao gồm tim, não, hệ thần kinh…

Hôm nay, chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu kỹ hơn về bệnh lý giang mai từ các con đường lây truyền của bệnh, những dấu hiệu, biểu hiện của giang mai cho đến cách xét nghiệm và điều trị căn bệnh này.

Giang mai là bệnh gì?

Hình ảnh bệnh giang mai

Giang mai là một bệnh nhiễm khuẩn lây truyền qua đường tình dục (STI), gây ra bởi xoắn khuẩn Treponema pallidum. Đây là một trong những bệnh xã hội phổ biến và nguy hiểm nhất, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Bệnh không chỉ tác động đến da, niêm mạc và cơ quan sinh dục mà còn có thể gây tổn thương nghiêm trọng cho nhiều hệ cơ quan quan trọng khác như tim, não, và hệ thần kinh trong giai đoạn muộn.

Nguyên nhân gây bệnh giang mai

Nguyên nhân gây giang mai là do xoắn khuẩn Treponema pallidum và căn bệnh này chủ yếu lây truyền qua các con đường sau:

• Quan hệ tình dục không an toàn: Đây là con đường lây nhiễm phổ biến nhất, bao gồm cả quan hệ qua đường âm đạo, miệng và hậu môn mà không sử dụng biện pháp bảo vệ như bao cao su. Vi khuẩn giang mai có thể xâm nhập qua các vết thương nhỏ hoặc niêm mạc của cơ quan sinh dục, miệng, hậu môn.
• Tiếp xúc trực tiếp với vết loét giang mai: Vết loét giang mai, thường xuất hiện ở bộ phận sinh dục, môi, hoặc trực tràng, chứa lượng lớn xoắn khuẩn và có thể lây qua tiếp xúc trực tiếp. Điều này đặc biệt nguy hiểm nếu có sự tiếp xúc với vết loét trong quá trình quan hệ tình dục hoặc tiếp xúc thân mật.
• Lây từ mẹ sang con qua nhau thai trong thai kỳ: Nếu người mẹ bị nhiễm giang mai trong thai kỳ, bệnh có thể truyền sang thai nhi qua nhau thai, gây ra các biến chứng nghiêm trọng cho thai như dị tật, sảy thai hoặc thai chết lưu.
• Truyền máu hoặc sử dụng chung kim tiêm: Việc truyền máu từ người nhiễm bệnh hoặc việc dùng chung kim tiêm có thể dẫn đến lây nhiễm giang mai. Các vi khuẩn trong máu của người bệnh có thể xâm nhập vào cơ thể qua các vết thương hoặc niêm mạc.

Việc hiểu rõ các con đường lây nhiễm giúp nâng cao nhận thức và thực hiện các biện pháp phòng ngừa hiệu quả để bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

Các dấu hiệu, triệu chứng và biểu hiện của bệnh giang mai qua các giai đoạn

Triệu chứng bệnh giang mai có xu hướng tiến triển một cách từ từ và phức tạp qua các giai đoạn, với mỗi giai đoạn lại biểu hiện những triệu chứng đặc trưng riêng biệt. Tuy nhiên, các triệu chứng này không phải lúc nào cũng rõ ràng và thường dễ bị nhầm lẫn với các bệnh lý khác do tính chất đa dạng của chúng. Bệnh giang mai được chia thành ba giai đoạn chính, mỗi giai đoạn lại có những biểu hiện riêng biệt:

1. Giai đoạn thứ nhất

Giai đoạn đầu tiên của bệnh giang mai, hay còn gọi là giai đoạn săng giang mai, thường xuất hiện từ 3 đến 6 tuần sau khi tiếp xúc với vi khuẩn gây bệnh (Treponema pallidum). Tổn thương đặc trưng của giai đoạn này là một vết trợt hình tròn hoặc bầu dục, có nền cứng, không có gờ nổi cao và màu đỏ tươi giống như thịt. Săng giang mai thường xuất hiện ở các vùng tiếp xúc với vi khuẩn như dương vật, âm đạo hoặc hậu môn. Mặc dù không đau đớn, nhưng vết loét này lại có khả năng lây nhiễm cao qua tiếp xúc trực tiếp. Điều quan trọng là, mặc dù săng giang mai có thể tự lành sau vài tuần nhưng vi khuẩn vẫn tồn tại trong cơ thể và có thể tiếp tục phát triển nếu không được điều trị.

Biểu hiện của bệnh giang mai ở lưng

2. Giai đoạn thứ hai

Khoảng 6-8 tuần sau khi săng giang mai lành, bệnh có thể chuyển sang giai đoạn thứ hai, giai đoạn này được biết đến với các triệu chứng toàn thân rõ rệt. Triệu chứng điển hình của giai đoạn này là phát ban da, có thể xuất hiện dưới dạng những nốt ban đỏ hoặc hồng, thường ở lòng bàn tay, lòng bàn chân hoặc khắp cơ thể. Bên cạnh phát ban, bệnh nhân cũng có thể gặp phải các dấu hiệu giống như cảm cúm, bao gồm sốt, mệt mỏi, đau cơ, đau đầu.….

Những triệu chứng này thường không quá nặng nề nhưng có thể kéo dài và gây khó chịu cho người bệnh. Bệnh nhân trong giai đoạn này vẫn có khả năng lây nhiễm cho người khác qua tiếp xúc với vết thương hoặc dịch cơ thể. Đây là giai đoạn mà bệnh có thể dễ dàng bị bỏ qua hoặc nhầm lẫn với các bệnh lý khác.

3. Giai đoạn thứ 3

Nếu không được điều trị trong giai đoạn trước, bệnh có thể bước vào giai đoạn tiềm ẩn (hay còn gọi là giang mai tiềm ẩn), khi các triệu chứng toàn thân tạm thời biến mất. Tuy nhiên, vi khuẩn Treponema pallidum vẫn tồn tại trong cơ thể và có thể gây ra tổn thương nghiêm trọng cho các cơ quan nội tạng. Giai đoạn này có thể kéo dài nhiều năm mà không có biểu hiện rõ ràng.

4. Giai đoạn cuối

Giai đoạn này của bệnh giang mai xuất hiện sau 10–30 năm nếu không được điều trị kịp thời, khi bệnh đã gây tổn thương nghiêm trọng cho các cơ quan nội tạng. Biến chứng thần kinh giang mai có thể gây tổn thương não, liệt, động kinh, ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng vận động và nhận thức của người bệnh. Ngoài ra, giang mai tim mạch có thể làm phình động mạch chủ và gây suy tim, với nguy cơ vỡ mạch máu dẫn đến tử vong đột ngột. Nếu không được điều trị, những biến chứng này có thể đe dọa tính mạng người bệnh. Vì vậy, việc phát hiện và điều trị bệnh từ giai đoạn sớm là rất quan trọng để ngăn ngừa các hậu quả nghiêm trọng này.

Như vậy, bệnh giang mai có thể biểu hiện qua nhiều giai đoạn khác nhau với các triệu chứng đa dạng, từ các vết loét ban đầu cho đến các triệu chứng toàn thân và những biến chứng nghiêm trọng sau này. Việc nhận biết sớm các triệu chứng và tìm kiếm sự điều trị kịp thời là vô cùng quan trọng để ngăn ngừa những hậu quả nghiêm trọng của bệnh. Do đó, việc kiểm tra sức khỏe định kỳ và quan hệ tình dục an toàn là những yếu tố quan trọng giúp phòng ngừa và phát hiện bệnh giang mai sớm.

Các loại xét nghiệm bệnh giang mai phổ biến hiện nay

Dưới đây là một số phương pháp xét nghiệm thường được sử dụng để phát hiện bệnh giang mai:

1. Soi kính hiển vi trường tối

Xét nghiệm soi kính hiển vi trường tối là một phương pháp chẩn đoán đơn giản và hữu ích đối với bệnh giang mai trong giai đoạn đầu. Ở giai đoạn này, vi khuẩn Treponema pallidum, tác nhân gây bệnh giang mai, chưa xâm nhập sâu vào máu và vẫn còn tồn tại ở các tổn thương ngoài da hoặc niêm mạc. Bằng cách sử dụng kính hiển vi, các bác sĩ tại Phòng Khám Đa Khoa Nam Định có thể quan sát trực tiếp xoắn khuẩn giang mai trong các mẫu vật được lấy từ vết loét, dịch âm đạo, dịch niệu đạo hoặc dịch tiết từ các vết thương ở cơ quan sinh dục. Phương pháp này cho phép xác định sự hiện diện của vi khuẩn mà không cần phải làm xét nghiệm huyết thanh.

2. Sàng lọc RPR

Xét nghiệm RPR (Rapid Plasma Reagin) là một phương pháp sàng lọc quan trọng trong việc phát hiện bệnh giang mai. Khi cơ thể bị nhiễm Treponema pallidum, hệ thống miễn dịch sẽ phản ứng bằng cách sản sinh ra các kháng thể chống lại vi khuẩn. Xét nghiệm RPR giúp phát hiện sự hiện diện của các kháng thể này, từ đó gián tiếp chỉ ra rằng cơ thể đang có sự nhiễm bệnh giang mai. Phương pháp này có thể phát hiện kháng thể không chỉ trong giai đoạn có triệu chứng mà còn trong giai đoạn không có dấu hiệu lâm sàng rõ rệt.

3. Tìm kháng thể đặc hiệu

Xét nghiệm tìm kháng thể đặc hiệu đối với vi khuẩn Treponema pallidum là một trong những phương pháp chính xác nhất để chẩn đoán chính xác bệnh giang mai. Khi vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể, hệ miễn dịch sẽ tạo ra một loại kháng thể đặc hiệu nhằm chống lại tác nhân gây bệnh. Xét nghiệm này giúp phát hiện sự xuất hiện của các kháng thể đặc hiệu, từ đó xác định bệnh giang mai ngay cả khi các triệu chứng lâm sàng chưa xuất hiện hoặc bệnh ở giai đoạn tiềm ẩn. Xét nghiệm này có độ chính xác cao và là phương pháp quan trọng để xác định xem người bệnh có bị giang mai không.

Các phương pháp điều trị bệnh giang mai cho hiệu quả cao

Điều trị bệnh giang mai bằng kháng sinh

Các phương pháp điều trị bệnh giang mai chủ yếu dựa trên việc xác định giai đoạn của bệnh, từ đó xây dựng phác đồ điều trị phù hợp với tình trạng của bệnh nhân. Việc lựa chọn phương pháp điều trị sẽ thay đổi tùy theo từng giai đoạn của bệnh, đồng thời cân nhắc yếu tố sức khỏe tổng quát của bệnh nhân.

Trong hầu hết các trường hợp, bệnh giang mai sẽ được điều trị ngoại trú, tức là bệnh nhân có thể điều trị tại nhà với sự theo dõi và chỉ định của bác sĩ của Phòng Khám Đa Khoa Nam Định. Tuy nhiên, đối với những bệnh nhân bị giang mai ở giai đoạn thứ ba, khi có các biến chứng nghiêm trọng liên quan đến tim mạch và thần kinh hoặc giang mai bẩm sinh (do lây từ mẹ sang con), thì việc điều trị sẽ yêu cầu nhập viện để chăm sóc và theo dõi chặt chẽ hơn.

Phác đồ điều trị chuẩn được áp dụng cho tất cả các giai đoạn của bệnh giang mai là penicillin – một loại kháng sinh mạnh mẽ, có khả năng tiêu diệt Treponema pallidum, tác nhân gây bệnh giang mai. Penicillin đã được chứng minh là rất hiệu quả trong việc điều trị bệnh giang mai, từ giai đoạn sơ cấp (săng giang mai) đến giai đoạn thứ hai (phát ban, sẩn giang mai). Đặc biệt, trong các trường hợp bệnh ở giai đoạn tiềm ẩn sớm, tức là bệnh nhân mắc bệnh trong vòng một năm, liều lượng thuốc điều trị sẽ tương đối thấp, nhằm tránh các tác dụng phụ không cần thiết.

Đối với những bệnh nhân mắc bệnh giang mai lâu dài, tức là đã nhiễm bệnh hơn một năm, liều điều trị sẽ cao hơn để tiêu diệt hoàn toàn vi khuẩn và ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng. Nếu vì lý do nào đó bệnh nhân không thể sử dụng penicillin (ví dụ như do dị ứng), bác sĩ có thể chỉ định các loại kháng sinh thay thế, như Doxycyclin, Azithromycin, Erythromycin, tùy thuộc vào tình trạng cụ thể và khả năng đáp ứng của bệnh nhân đối với từng loại thuốc.

Trong bài viết trên, chúng ta vừa tìm hiểu tổng quan về căn bệnh giang mai, bao gồm dấu hiệu, triệu chứng và biểu hiện ở từng giai đoạn. Mong rằng với những thông tin mà chúng tôi đã cung cấp đã phần nào giúp các bạn hiểu hơn về căn bệnh này. Nếu có thắc mắc gì hãy liên hệ qua thông tin bên dưới được tư vấn chi tiết hơn.

Thông tin liên hệ:

Phòng Khám Đa Khoa Nam Định

• Địa chỉ: 181 Song Hào, Văn Miếu, TP. Nam Định, Nam Định
• Website: dakhoanamdinh.com.vn
• Điện thoại: (0228) 730 6888