Tìm hiểu phác đồ điều trị nứt kẽ hậu môn theo y học hiện đại

Nứt kẽ hậu môn là bệnh lý thường gặp, gây đau rát và khó chịu khi đi đại tiện. Việc áp dụng đúng phác đồ điều trị nứt kẽ hậu môn sẽ giúp người bệnh nhanh chóng hồi phục, hạn chế tái phát và tránh biến chứng nguy hiểm. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp thông tin chi tiết về các bước điều trị theo y học hiện đại.

Hướng dẫn chi tiết phác đồ điều trị nứt kẽ hậu môn

Nứt kẽ hậu môn là tình trạng xuất hiện vết rách nhỏ trên lớp niêm mạc hậu môn, gây cảm giác đau rát khó chịu, đặc biệt là khi đi đại tiện. Hiện tượng này thường khởi phát sau những lần rặn mạnh khi đi ngoài do phân khô cứng, khiến niêm mạc bị tổn thương. Đây là một trong những bệnh lý phổ biến của vùng hậu môn trực tràng, không chỉ gây khó chịu mà còn có thể dẫn đến chảy máu mỗi khi đi ngoài.

Thông thường, bệnh nứt kẽ hậu môn có thể tự hồi phục trong vòng vài tuần nếu người bệnh duy trì chế độ ăn uống hợp lý để phân mềm, đồng thời kiểm soát tốt tình trạng táo bón hoặc tiêu chảy. Tuy nhiên, khi vết nứt hậu môn không lành, kéo dài trong khoảng từ 6 đến 8 tuần, lúc này người bệnh cần được thăm khám, can thiệp điều trị bằng thuốc, thậm chí có thể phải tiến hành phẫu thuật.

Dưới đây là phác đồ điều trị nứt kẽ hậu môn đang được áp dụng hiệu quả tại nhiều cơ sở y tế hiện nay:

1. Điều trị nứt kẽ hậu môn không phẫu thuật

Điều trị nứt kẽ hậu môn không phẫu thuật được áp dụng chủ yếu cho bệnh nhân ở giai đoạn sớm, khi vết nứt còn nông và kích thước nhỏ. Mục tiêu chính là giảm nhanh các cơn đau, làm lành tổn thương và hạn chế tình trạng táo bón. Các phương pháp thường được sử dụng có thể kể đến như:

1.1 Sử dụng thuốc:

Bác sĩ thường chỉ định các loại thuốc giúp làm mềm phân, kem bôi…để giảm cảm giác đau rát, hỗ trợ việc đại tiện dễ dàng và tạo điều kiện để niêm mạc tổn thương nhanh hồi phục. Người bệnh cần tuân thủ đúng loại thuốc và liệu trình được kê đơn, tránh tự ý dùng thuốc theo các quảng cáo tràn lan trên mạng vì có thể khiến bệnh tiến triển nặng hơn, kéo dài thời gian điều trị và phát sinh chi phí không cần thiết. Những loại thuốc thường được sử dụng bao gồm:

• Thuốc làm mềm phân giúp đi đại tiện dễ dàng hơn, giúp người bệnh hạn chế tình trạng rặn mạnh.
• Các loại thuốc dưới dạng kem bôi như oxit kẽm, Anusol-HC, Gel Healit...giúp làm dịu cảm giác khó chịu ở những vết nứt nhẹ.
• Thuốc chẹn kênh canxi (nifedipin, diltiazem): Những loại thuốc này có thể dùng đường uống hoặc nghiền thành dạng bột để bôi vào vị trí tổn thương, hỗ trợ làm giãn cơ thắt hậu môn và tăng lưu lượng máu tại chỗ, từ đó thúc đẩy liền vết nứt.

1.2 Điều chỉnh lối sống và chế độ ăn uống

• Tăng cường bổ sung những thực phẩm giàu chất xơ: Táo bón thường khiến việc đi đại tiện trở nên khó khăn do phân khô cứng, kích thước lớn, gây ra những vết nứt ở hậu môn. Để hạn chế tình trạng này, chế độ ăn hằng ngày của bạn cần được bổ sung đầy đủ chất xơ. Những thực phẩm giàu chất xơ có thể kể đến như bông cải xanh, khoai lang, củ dền, cà rốt, đậu hà lan, đậu lăng, đậu xanh táo, chuối, dâu tây, bơ, lê, yến mạch, hạt chia, atiso, hạt hướng dương, hạt bí ngô, các loại rau lá xanh...
• Uống đủ nước: Nước đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động trơn tru và ngăn ngừa táo bón - nguyên nhân trực tiếp dẫn đến nứt kẽ hậu môn. Lượng nước cần thiết cho cơ thể sẽ tăng cao hơn sau khi vận động thể chất hoặc khi thời tiết nóng bức. Tuy nhiên, không phải đồ uống nào cũng có lợi. Việc lạm dụng rượu bia hay các loại đồ uống chứa caffeine có thể gây mất nước, làm gia tăng nguy cơ táo bón và ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.
• Tập thể dục thường xuyên: Bạn nên duy trì luyện tập thể dục thường xuyên, tập tối thiểu 30 phút mỗi ngày giúp cải thiện nhu động ruột, tăng cường sức khỏe hệ tiêu hóa, từ đó giảm thiểu tình trạng táo bón và tiêu chảy. Việc duy trì thói quen này không chỉ tốt cho hệ tiêu hóa mà còn hỗ trợ hiệu quả trong việc ngăn ngừa các vết nứt hậu môn tái phát.
• Ngâm hậu môn: Thường xuyên ngâm hậu môn với nước ấm trong khoảng 10 - 20 phút, thực hiện nhiều lần trong ngày (đặc biệt sau khi đi vệ sinh), giúp thư giãn cơ thắt, tăng tuần hoàn máu và hỗ trợ quá trình hồi phục. Cần lưu ý không sử dụng xà phòng hay dung dịch có chất tẩy rửa để tránh gây kích ứng vùng da và niêm mạc hậu môn.
• Xây dựng thói quen đại tiện lành mạnh: Thói quen đi đại tiện đúng giờ và không nhịn cầu cũng có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe hậu môn. Người bệnh cần tránh ngồi quá lâu trên bồn cầu và đảm bảo vùng hậu môn luôn khô thoáng. Sau khi đi vệ sinh, nên lau rửa nhẹ nhàng bằng giấy vệ sinh mềm, không mùi hoặc các loại khăn lau tự nhiên không chứa hóa chất để giảm thiểu nguy cơ kích ứng và tổn thương.

2. Điều trị nứt kẽ hậu môn bằng phẫu thuật

Trong nhiều trường hợp, khi phương pháp điều trị nội khoa không còn mang lại hiệu quả, bệnh chuyển sang giai đoạn mãn tính với các biểu hiện kéo dài hoặc tái phát nhiều lần; vết nứt đã trở nên sâu; kèm theo nhiễm trùng hay biến chứng phức tạp. Theo đó, các các sĩ tại Đa Khoa Nam Định sẽ cân nhắc chỉ định can thiệp phẫu thuật.

Các phương pháp phẫu thuật thường được áp dụng bao gồm:

• Phẫu thuật cắt mở các cơ ở bên trong hậu môn: Đây là phương pháp can thiệp ngoại khoa được áp dụng nhằm giảm áp lực và sức căng tại vùng bị nứt kẽ. Trong quá trình thực hiện, bác sĩ sẽ tiến hành rạch một vết nhỏ bên trong cơ vòng của hậu môn với chiều dài tương ứng với vết nứt. Phẫu thuật này hiện được xem là lựa chọn điều trị chính đối với những trường hợp nứt kẽ hậu môn mãn tính hoặc không đáp ứng với các biện pháp điều trị bảo tồn.
• Phẫu thuật cắt mô: Đây là kỹ thuật nhằm loại bỏ hoàn toàn phần mô xung quanh vết nứt ở hậu môn. Phương pháp này thường được kết hợp với các biện pháp điều trị khác như sử dụng thuốc nội khoa để kiểm soát triệu chứng hoặc phẫu thuật cắt mở cơ thắt trong nhằm giảm áp lực tại hậu môn. Sự phối hợp này giúp nâng cao hiệu quả điều trị và hạn chế tái phát.
• Phẫu thuật nong hậu môn: Mục đích chính của phương pháp này là nới rộng cơ vòng ở hậu môn và ngăn không cho lỗ hậu môn bị các vết nứt làm hẹp lại. Nong hậu môn thường được áp dụng trong các trường hợp nứt kẽ mạn tính, tái phát nhiều lần hoặc khi người bệnh không đáp ứng với các phương pháp khác.

Mong rằng qua bài viết này đã giúp bạn nắm được những thông tin quan trọng về phác đồ điều trị nứt kẽ hậu môn. Nếu bạn có thắc mắc vấn đề gì hãy liên hệ với Phòng Khám Đa Khoa Nam Định để được tư vấn và hỗ trợ.

Thông tin liên hệ:

• Địa chỉ: 181 Song Hào, Trường Thi, Ninh Bình
• Website: www.dakhoanamdinh.com.vn
• Điện thoại: (0228) 730 6888
• Thời gian làm việc: 08:00-20:00 (tất cả các ngày trong tuần, bao gồm Lễ Tết - Không nghỉ trưa)