Hậu môn bị ngứa và sưng là do nguyên nhân gì?

Ngứa và sưng hậu môn là một trong những triệu chứng khó nói nhưng lại khá phổ biến, có thể xuất hiện ở bất kỳ độ tuổi và giới tính nào. Nhiều người thường chủ quan cho rằng đây chỉ là tình trạng kích ứng nhẹ, song thực tế lại có thể ẩn chứa những bệnh lý cần điều trị sớm. Việc tìm hiểu nguyên nhân khiến hậu môn bị ngứa và sưng không chỉ giúp giảm khó chịu mà còn góp phần phát hiện sớm các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn.

Hậu môn bị ngứa và sưng là do nguyên nhân gì?

Không ít người rơi vào tình trạng “đứng ngồi không yên” vì cảm giác ngứa ngáy và sưng tấy ở hậu môn, ảnh hưởng nghiêm trọng tới công việc cũng như sinh hoạt cá nhân. Có tình huống chỉ do thói quen sinh hoạt thường ngày nhưng cũng có những trường hợp lại là dấu hiệu cảnh báo những bệnh lý cần điều trị y khoa. Cụ thể như sau:

1. Vệ sinh hậu môn không đúng cách

Nếu bạn vệ sinh quá kém thì chất thải còn sót lại trên da hậu môn có thể gây kích ứng, dẫn đến cảm giác ngứa ngáy. Lâu dài có thể tạo điều kiện cho vi khuẩn hoặc nấm phát triển, gây viêm nhiễm và sưng tấy. Còn đối những trường hợp vệ sinh hậu quá mức, lau chùi quá mạnh, sử dụng xà phòng, dung dịch vệ sinh có chất tẩy rửa mạnh, nước nóng hoặc các sản phẩm có mùi thơm có thể phá hủy hàng rào bảo vệ tự nhiên của da ở khu vực nhạy cảm này, gây kích ứng da, khô da, làm tình trạng ngứa và sưng trầm trọng hơn.

2. Dị ứng

Da vùng hậu môn rất nhạy cảm và có thể phản ứng với các sản phẩm tiếp xúc hàng ngày, gây ra viêm da dị ứng hoặc viêm da tiếp xúc. Những sản phẩm thường gặp bao gồm: Các hóa chất trong xà phòng, sữa tắm, dung dịch vệ sinh, khăn lau ướt, giấy vệ sinh có mùi thơm, bột giặt, nước xả vải còn sót lại trên quần lót, thuốc mỡ hoặc thuốc bôi dùng để điều trị các vấn đề khác…….Triệu chứng dị ứng/kích ứng ở hậu môn thường là ngứa, đỏ, rát, và có thể kèm theo sưng tấy, nổi mẩn, nổi mụn.

3. Bệnh trĩ

Bệnh trĩ là một trong những bệnh lý hậu môn – trực tràng thường gặp nhất hiện nay. Đây được xem là nguyên nhân thường gặp dẫn đến tình trạng ngứa ngáy và sưng đau vùng hậu môn. Dựa vào vị trí búi trĩ hình thành, bệnh được phân thành ba loại: trĩ nội (búi trĩ xuất hiện phía trên đường lược), trĩ ngoại (búi trĩ xuất hiện phía dưới đường lược) và trĩ hỗn hợp (búi trĩ xuất hiện đồng thời cả trên và dưới đường lược).

Người mắc bệnh trĩ thường phải đối diện với nhiều biểu hiện khó chịu như ngứa ngáy, đau rát và sưng ở vùng hậu môn, chảy máu đỏ tươi khi đi đại tiện, trong một số trường hợp thậm chí còn thấy búi trĩ sa ra bên ngoài,…….Những triệu chứng này gây nhiều bất tiện trong sinh hoạt, ảnh hưởng đến tâm lý và chất lượng cuộc sống của người bệnh nếu không được điều trị kịp thời.

4. Áp xe hậu môn

Áp xe hậu môn là một bệnh lý nhiễm trùng khá phổ biến, xảy ra khi các mô mềm xung quanh hậu môn – trực tràng bị viêm nhiễm và hình thành ổ mủ. Nguyên nhân chủ yếu thường do vi khuẩn tụ cầu, vi khuẩn đường ruột gram âm, vi khuẩn sống ở ngoài da vùng mông hoặc sống trong lòng ruột già gây ra.

Người bệnh có thể nhận biết áp xe hậu môn thông qua các triệu chứng điển hình như đau nhói hoặc đau âm ỉ kéo dài ở hậu môn, kèm theo sưng tấy và cảm giác đau dữ dội khi đi đại tiện. Một số trường hợp còn có biểu hiện táo bón, tiết dịch bất thường gây ngứa ngáy hoặc sờ thấy khối sưng đỏ, mềm hoặc rắn ở vùng da quanh hậu môn. Ngoài các dấu hiệu tại chỗ, cơ thể cũng có thể phản ứng với tình trạng nhiễm trùng bằng sốt, mệt mỏi và ớn lạnh.

5. Rò hậu môn

Rò hậu môn thường được xem là hậu quả của áp xe hậu môn không được điều trị triệt để, khi ổ áp xe vỡ ra và hình thành đường dò, khiến bệnh chuyển sang giai đoạn mãn tính. Bệnh rò hậu môn gây cảm giác ngứa ngáy, đau rát ở vùng da hậu môn, khiến người mắc bệnh vô cùng khó chịu. Người bệnh thường gặp tình trạng đau và sưng quanh hậu môn, đặc biệt là khi đi đại tiện, kèm theo hiện tượng chảy máu và kích ứng da do dịch bị rò ra ngoài.

Từ lỗ rò có thể chảy dịch màu vàng đục có lẫn máu, kèm theo mùi hôi khó chịu và khi dịch thoát ra thì cơn đau có thể giảm dần. Tuy nhiên, phân có thể đi theo các đường rò khiến tình trạng viêm nhiễm nặng hơn. Ngoài ra, ở những trường hợp nặng, bệnh có thể dẫn đến sốt cao, kèm theo mệt mỏi, đau đầu,……

Cách điều trị hậu môn bị ngứa và sưng

Dưới đây là những phương pháp thường được áp dụng trong điều trị tình trạng hậu môn bị ngứa và sưng:

1. Phương pháp điều trị nội khoa

Ở giai đoạn bệnh nhẹ hoặc trung bình, điều trị bằng thuốc thường là lựa chọn ưu tiên đầu tiên nhằm kiểm soát triệu chứng và hạn chế biến chứng. Các bác sĩ có thể chỉ định thuốc bôi tại chỗ chứa hydrocortisone hoặc lidocaine nhằm làm giảm tình trạng ngứa ngáy, sưng tấy và đau rát ở hậu môn. Song song với đó, các thuốc uống giảm đau và chống viêm như paracetamol hoặc ibuprofen cũng được chỉ định để giúp người bệnh dễ chịu hơn trong sinh hoạt hằng ngày.

Trong nhiều trường hợp, người bệnh có kèm theo tình trạng táo bón khiến niêm mạc hậu môn chịu áp lực lớn hơn, gây đau và sưng nặng hơn. Khi đó, bác sĩ thường kê thêm thuốc làm mềm phân để hỗ trợ quá trình đi tiêu dễ dàng và thúc đẩy sự hồi phục

2. Phương pháp điều trị ngoại khoa

Khi các biện pháp nội khoa không mang lại hiệu quả hoặc tình trạng ngứa, sưng hậu môn tiến triển nặng, bác sĩ sẽ cân nhắc chỉ định can thiệp ngoại khoa. Một số thủ thuật ít xâm lấn như điều trị bằng laser có thể được áp dụng trong trường hợp tổn thương nhỏ, giúp giảm triệu chứng mà không cần thực hiện phẫu thuật.

Đối với các bệnh lý phức tạp hơn như bệnh trĩ ở mức độ nặng hoặc trĩ huyết khối, bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật cắt trĩ để loại bỏ búi trĩ và ngăn chặn biến chứng lâu dài. Trường hợp bệnh nhân có áp xe hậu môn với ổ mủ lớn gây sưng đau kèm sốt, thủ thuật rạch dẫn lưu áp xe sẽ được chỉ định để giảm áp lực và cải thiện nhanh tình trạng viêm. Ngoài ra, nếu xuất hiện đường rò hậu môn, các bác sĩ sẽ thực hiện phẫu thuật mổ hở để loại bỏ dịch mủ hoặc phẫu thuật xâm lấn tối thiểu. 

Hy vọng rằng nội dung vừa rồi đã phần nào giúp bạn an tâm và hiểu rõ hơn về những nguyên nhân khiến hậu môn bị ngứa và sưng. Nếu có thắc mắc gì hãy liên hệ với chúng tôi để được tư vấn kỹ hơn.